Sıkça Sorulan Sorular
KVKK kanunu 7 Nisan 2016 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 6698 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu sayesinde kişisel verilerin işlenmesinden tutun da özel hayatın gizliliğine kadar kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumak için kişisel verileri işleyen firmaların yükümlülükleri ile uyacakları kurallar belirlenmiştir. Uluslararası belgeler, mukayeseli hukuk uygulamaları ve ülkemizin ihtiyaçları göz önüne alınması için hazırlanan bu kanun ile kişisel verilerin çağdaş standartlarda işlenmesi ve koruma altına alınması amaçlanmaktadır.
Kişisel verilerin belirli kriterlere göre yapılandırılarak işlendiği kayıt sistemi şeklinde Kanunda tanımlanmıştır. Veri Sorumluları Sicili (VERBİS), veri sorumlularının kayıt olmak zorunda oldukları ve veri işleme faaliyetleri ile ilgili bilgileri beyan ettikleri bir kayıt sistemidir. Veri sorumlularının, Kurulun gözetiminde Başkanlık tarafından tutulmakta olan Veri Sorumluları Siciline kaydolmaları zorunludur.
Veri sorumlusu, kişisel verilerin işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder. Bu kişiler, gerçek kişiler olabileceği gibi, kamu kurumları, şirketler, dernekler veya vakıflar gibi tüzel kişiler de olabilecektir. Veri sorumlusu, işleme faaliyetinin “neden” ve “nasıl” yapılacağı sorularının cevabını verecek kişidir.
Veri sorumlusu veya yetkilendirdiği kişi, aydınlatma yükümlülüğü kapsamında veri sorumlusunun ve varsa temsilcisinin kimliği, veri işleme amacı, işlenen verilerin kimlere ve hangi amaçla aktarılabileceği, veri toplamanın yöntemi ve hukuki sebebi ile Kanunun 11. maddesinde sayılan diğer hakları konusunda ilgili kişiyi bilgilendirmekle yükümlüdür. Aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi ilgili kişinin onayına tabi değildir.
Açık rıza, belirli bir konuya ilişkin, bilgilendirilmeye dayanan özgür irade açıklamasıdır.
Açık rızanın üç unsuru bulunmaktadır:
a)Belirli bir konuya ilişkin olması: Veri işlemek üzere verilen rızanın geçerli olması için rızanın belirli bir konuya ilişkin ve o konu ile sınırlı olması gerekir.
b)Rızanın bilgilendirmeye dayanması: Açık rıza bir irade beyanı olup, kişinin özgür bir şekilde rıza gösterebilmesi için neye rıza gösterdiğini bilmesi gerekir.
c)Özgür iradeyle açıklanması: Kişinin irade beyanı olan rıza, kişinin yaptığı davranışın bilincinde ve kendi kararı olması halinde geçerlilik kazanacaktır. Cebir, tehdit, hata ve hile gibi iradeyi sakatlayan hallerde kişinin özgür biçimde karar vermesi mümkün değildir.
Açık rıza geri alınabilir. Çünkü bu kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır. Ayrıca kişisel verilerin geleceğini belirleme hakkı ilgili kişiye aittir. Bu bağlamda kişi dilediği zaman veri sorumlusuna vermiş olduğu açık rızasını geri alabilir. Ancak geri alma işlemi ileriye yönelik sonuç doğurur. Geri alma beyanın veri sorumlusuna ulaştığı andan itibaren veri sorumlusu tarafından açık rızaya dayalı olarak gerçekleştirilen tüm faaliyetler durdurulmalıdır. Geri alma beyanı veri sorumlusuna ulaştığı andan itibaren hüküm doğurur.
Kişisel verilerin korunması hakkı ülkemizde 2010 yılında anayasal teminata bağlanmıştır. Bu tarihe kadarki dönemde ise kişisel veriler daha çok genel hukuki düzenlemelerde yer alan hükümler ile korunmaktaydı. Türk Medeni Kanunu ve Türk Ceza Kanununda kişilik hakkı ile kişisel verilerin korunmasına yönelik hükümler ve yaptırımlar bu düzenlemelere örnek gösterilebilir.
Kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi ifade etmektedir. Bir kişinin belirli veya belirlenebilir olması, mevcut verilerin herhangi bir şekilde bir gerçek kişiyle ilişkilendirilmesi suretiyle, o kişinin tanımlanabilir hale getirilmesini ifade eder.
a) Gerçek kişiye ilişkin olma
b) Kişiyi belirli veya belirlenebilir kılması
c) Kişiyle ilgili doğrudan veya dolaylı bilgiler
Kanun, kişisel verileri işlenen gerçek kişiler ile bu verileri tamamen veya kısmen otomatik olan ya da herhangi bir veri kayıt sisteminin (kişisel verilerin belirli kriterlere göre yapılandırılarak işlendiği kayıt sistemi) parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla işleyen gerçek ve tüzel kişiler hakkında uygulanır.
Bu doğrultuda, özel sektörde faaliyet gösteren kuruluşlar ile kamu kurum ve kuruluşları bakımından bir ayrım yapılmamış olup, öngörülen usul ve esasların tüm kurum ve kuruluşlar açısından uygulanması benimsenmiştir. Kanunda verisi işlenen gerçek kişilerden bahsedildiği için hak ehliyetine sahip olan herkes Kanun kapsamındadır.
Özel nitelikli kişisel veriler, başkaları tarafından öğrenildiği takdirde ilgili kişinin mağdur olabilmesine veya ayrımcılığa maruz kalabilmesine neden olabilecek nitelikteki verilerdir. Kanunda, hangi kişisel verilerin özel nitelikli kişisel veri olduğu tek tek belirtilmiş olup, bu sayılanlar dışındakiler özel nitelikli kişisel veri olarak kabul edilemez. Bu bakımdan, özel nitelikli kişisel verilerin sınırlı olarak sayıldığı kabul edilir.
Veri kayıt sistemi, kişisel verilerin belirli kriterlere göre yapılandırılarak işlendiği kayıt sistemini ifade etmektedir. Bir dosyalama sistemi olarak nitelenebilecek veri kayıt sistemi elektronik ya da fiziki ortamda oluşturulabilir. Buna göre, veri kayıt sisteminde kişisel veriler, ad, soyad veya kimlik numarası üzerinden sınıflandırılabileceği gibi, örneğin kredi borcunu ödemeyenlere ilişkin oluşturulacak bir sınıflandırma da bu kapsamda değerlendirilmektedir
Veri işleyen, veri sorumlusu adına kişisel verileri kendisine verilen talimatlar çerçevesinde işleyen gerçek veya tüzel kişilerdir. Veri sorumlusunun verdiği yetkiye dayanarak veri sorumlusu adına faaliyet gösteren, dışarıdan hizmet alınması suretiyle çağrı merkezi hizmeti veren bir şirket veya verilerinizi saklayan bulut hizmeti sağlayıcıları, bu faaliyet kapsamında veri işleyen olarak kabul edilecektir.
Kanunda kapsamında yalnızca gerçek kişilerin verileri korunmaktadır. Bu nedenle, Kanunda kişisel verisi işlenen gerçek kişiyi ifade etmek için “ilgili kişi” ifadesi kullanılmıştır. Korunması gereken kişi, düzenlemenin tanımlar kısmında açıkça belirtildiği üzere “gerçek kişi’’ dir.
Kanunun 11. maddesi çerçevesinde ilgili kişi haklarına yer verilmiştir.
6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle birlikte kanun, kurumlara ve işletme sahiplerine ciddi idari para cezaları getirmekle birlikte bazı durumlarda hapis cezaları da söz konusudur.
6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile getirilen cezalar:
İDARİ PARA CEZALARI | |
KİŞİSEL VERİ İHLALİ | CEZA MİKTARI (₺) |
Aydınlatma Hükümlülüğü İhlali | 9.013 - 180.264 |
Veri Güvenliği Yükümlülüğünün İhlali | 27.040 - 1.802.641 |
Kurul Kararlarına Muhalefet | 45.066 - 1.802.641 |
Sicil Yükümlülüğü İhlali | 36.053 - 1.802.641 |
|
|
|
|
HAPİS CEZALARI | |
KİŞİSEL VERİ İHLALİ | CEZA MİKTARI |
Kişisel Verilerin Kanunca Belirlenen Süre İçinde Silinmemesi | 1-2 Yıl |
Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı Şekilde İşlenmesi | 1-3 Yıl |
Kişisel Verileri Hukuka Aykırı Olarak Yayma, Başkasına Verme ve/veya Ele Geçirme | 2-4 Yıl |
VERİ SORUMLULARI | KAYIT YÜKÜMLÜLÜĞÜ BAŞLANGIÇ TARİHİ | VERBİS KAYIT İÇİN SON TARİH |
Yıllık çalışan sayısı 50’den çok veya yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den çok olan gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları | 01-10-2018 | 30-09-2020 |
Yurtdışında yerleşik veri sorumluları | 01-10-2018 | 30-09-2020 |
Yıllık çalışan sayısı 50’den az ve yıllık mali bilançosu 25 milyon TL’ den az olup ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olan gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları | 01-01-2019 | 31-03-2021 |
Kamu kurum ve kuruluşu veri sorumluları | 01-04-2019 | 31-03-2020 |
Veri sorumlusu, kişisel verilerin işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder. Bu kişiler, gerçek kişiler olabileceği gibi, kamu kurumları, şirketler, dernekler veya vakıflar gibi tüzel kişiler de olabilecektir. Veri sorumlusu, işleme faaliyetinin “neden” ve “nasıl” yapılacağı sorularının cevabını verecek kişidir.
Bir tüzel kişi veri sorumlusu, şirket içinden veya dışından bir kişiyi Türkiye’de yerleşik ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı bir gerçek kişi olmak şartıyla irtibat kişisi olarak atayabilir.
Örneğin bir şirket, yönetim kurulu üyesini veya insan kaynakları departmanında görevli bir çalışanını veya da dışarıdan bir avukatı Türkiye’de yerleşik ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı bir gerçek kişi olması kaydıyla 6698 sayılı Kanunun uygulanmasıyla ilgili görevlendirmişse, bu görevlendirilen kişiyi aynı zamanda İrtibat kişisi olarak da atayabilecektir. Buna engel bir durum söz konusu değildir.
Veri sorumlularının iş süreçlerine bağlı olarak gerçekleştirmekte oldukları kişisel veri işleme faaliyetlerini; kişisel veri işleme amaçları ve hukuki sebebi, veri kategorisi, aktarılan alıcı grubu ve veri konusu kişi grubuyla ilişkilendirerek oluşturdukları ve kişisel verilerin işlendikleri amaçlar için gerekli olan azami muhafaza edilme süresini, yabancı ülkelere aktarımı öngörülen kişisel verileri ve veri güvenliğine ilişkin alınan tedbirleri açıklayarak detaylandırdıkları envanteri.
Bulutta depolanan veriler Türkiye dışındaki bir sunucuda bulunuyorsa. Bu durum kanun tarafından verilerin yurt dışına çıkarılması olarak değerlendirilir. Bu nedenle bu kişisel verilerin işlenmesi kanunda belirtilen yurt dışına çıkarma kurallarına uygun olarak işlenmesi gereklidir.
Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR - General Data Protection Regulation) Avrupa genelinde AB vatandaşlarının kişisel verilerini korumaya yönelik oluşturulmuş yönetmeliktir. 25 Mayıs 2018 tarihinden itibaren Avrupa Birliği'ne üye ülkelerde yürütmeliğe giren GDPR, Avrupa Birliği'ne üye ülkelerde büyük kurum ve kuruluşlarda var olan kişisel verilerin yönetmelikte belirtilen kurallar çerçevesinde güvenliğini sağlamayı konu edinmektedir.
a) – KVKK Türkiye Cumhuriyeti devletinin AB uyumu süresince GDPR’dan alınan maddeler ülkemiz standartlarına uyarlanarak yayınlanış olup GDPR daha kapsamlı bir çalışmadır.
b) – KVKK Türkiye Cumhuriyetinde faaliyet gösteren tüzel ve gerçek kişilerin verilerin korunması ve yurt dışına aktarılması ile ilgili konuları kapsamaktadır. GDPR verilerin Tüm AB ülkeleri ve diğer ülkelerde faaliyet gösteren tüm firmaları ve veri işleyen şahısları kapsamaktadır.
c) – KVKK ceza yükümlülükleri 1.000.000 TL üst limit olarak belirlenmiş GDPR şirket cirosunun %4 veya 20.000.000 Euro ( hangisi büyükse ) cezai yaptırım olarak belirlemiştir.
d) – KVKK kuralları ülkemiz kuralları gereği yaptırımlara maruz kalırken GDPR kuralları ülke bölge bağımsız kendilerine verilen yetki doğrultusunda müdahale etme ve ceza verme yetkisine sahiptir.